دستورالعمل ایمنی داربست ها
مقدمه
بعضی از ساختمان ها و سازه ها و تجهیزات صنعتی می توان بدون کمک وسایل موقت (داربست ها) و ایجاد کارگاه ها، موقت برای کارگران ساختمانی بنا کرد، ولی برای اکثر این موارد که مخصوصا” در ارتفاع بیش از 20/1 قرار گرفته اند، داربست های موقت ضروری می باشد. داربست را می توان چنین تعریف کرد : ساختار موقتی است که باعث محفاظت کارگران و سبب سهولت در استفاده از وسایل کار و مصالح ساختمانی و بنایی می شود و به کارهای تعمیراتی تخریبی کمک می کند.
هدف : کاهش حوادث احتمالی و سهولت انجام کار در ارتفاع
شرح دستورالعمل
الف : مخاطرات
لغزش داربست های غیرمحکم
استفاده از مصالح نامناسب و نادرست
تکیه گاه های نامطمئن سطوح داربست
کافی یا منظم نبودن پهنای سکو
نقص در حفاظ و جای پاها
محکم نبودن داربست به ساختمان
قرار دادن وزن های بیش از حد تمایل داربست
ب : تدابیر ایمنی
1- داربست ها همیشه باید توسط افراد با صلاحیت و آموزش دیده برپا، نگهداری و پیاده گردد.
2- قبل از شروع به کار، باید نحوه دسترسی به محل هایی را که باید بدون خطر در آنجا کاری انجام گیرد مورد ارزیابی قرار گیرد.
3- داربست همیشه باید در محل مناسب بنا گردیده و در صورت لزوم به ساختمان یا اسکلت ساختمان محکم گردد.
4- جای سکوها باید کاملاً محکم شده و دهانه جایگیری تخته ها نباید بیش از حد بزرگ باشد.
5- از بیرون زدن لبه تخته ها باید جلوگیری نمود.
6- کلیه طبقات داربست بایستی دارای حفاظ مناسب به ارتفاع یک متر و بیست سانتی متر بوده و در جای خود نصب و محکم گردد.
7- از گذاشتن بار اضافه روی سکوها و اشیاء غیرضروری جلوگیری به عمل آید.
8- برای رسیدن به جایگاه داربست باید از نردبان یا پله استفاه گردد و به دربست محکم گردد، شیب نردبان از نظر عمومی باید چهار برابر قسمت افقی باشد و قسمت بالای آن یک متر از سطح داربست بالاتر قرار گیرد.
9- چنانچه داربست روی سطح خاکی بنا گردد بایستی ابتدا زمین را هموار و در صورت لزوم با کوبین، سفت کرد و در زیر پایه اصلی یا ستون های قائم، قطعات الوار قرار داد تا وزن داربست در نقاط مختلف تقسیم گردد.
10- پایه های اصلی باید کاملاً عمود بوده و در صورتی که از نوع فلز باشد صفحه زیر آن بایستی از جنس فولاد باشد و فاصله آنها منظم و به یک اندازه باشد.
11- فاصله پایه اصلی در صورتی که سنگینی وزن تا 275 کیلوگرم بر مترمربع باشد نباید از 8/1 متر بیشتر شود و چنانچه فشار کمتر از 180 کیلوگرم بر مترمربع باشد فاصله نباید بیشتر از 4/2 متر تجاوز نماید.
12- شاه تیرها باید افقی قرار گیرد و در صورتی که فلزی باشند بایستی با بست های قائم الزاویه که تحمل بار را داشته باشند به پایه های اصلی متصل شدند.
13- فاصله شاه تیرها نباید بیشتر از 6/2 متر تجاوز نماید.
14- تیرچه ها و میله ها باید افقی قرار گرفته و نسبت به شاه تیرها، دارای زاویه قائمه باشد و با بست های قفل شونده به آن ها محکم متصل شده باشند.
15- تخته های سکوها باید مجاوز هم بوده و از روی هم افتادن لبه آنها و درازای بیش از حد آنها، جلوگیری کرد.
16- برای اطمینان از استقامت سکو و جلوگیری از در رفتن تخته ها لبه ها نباید کمتر از cm5 و بیشتر از 4 برابر ضخامت تخته بیرون بزند.
17- تخته های زیرپایی باید به تکیه گاهشان محکم بسته شوند.
18- درکنارسکوهابایدحفاظ پاحداقل درارتفاع 15 سانتی مترتعبیه گرددوفاصله بین آن و حفاظ نرده های محافظ از 75 سانتی متر تجاوز ننماید.
19- بست ها باید روی شاه تیرها به صورت یک در میان قرار داده شود و فاصله آن از یکدیگر به طور افقی از شش متر بیشتر نباشد.
20- نگه دارنده های موازی و مورب با نمای ساختمان باید در ارتفاع داربست به فواصل سه متر از یکدیگر تعبیه شود.
21- داربست ها را باید دست کم هر هفته یک بار و همچنین بعد از وقوع تغییرات جوی (طوفان- یخبندان) که ممکن است سبب کاهش ایمنی یا سست شدن داربست گردد مورد بازرسی قرار داد.
مهمترین نکاتی که باید رعایت گردد عبارتند از :
22-قبل از مونتاژ داربست ايمني كردن محيط كار از قبيل قطع جريان برق، توقف ماشين آلات يا نصب كارت ايمني روي تجهيزو اخذ مجوز کار الزامیست.
23-ثبات و استحکام پایه اصلی- استقامت شاه تیرها- کفایت نگهدارنده ها- استحکام محل های اتصال به ساختمان- محکم بودن بست ها- صحت، قدرت و ایمنی تخته ها و سکوها- استحکام حفاظ ها و تخته های جنبی- استحکام و مطمئن بودن نردبان ها
24- نصب تابلوهای اخطار در هر نقطه ای از داربست که ناقص بوده و امکان خطر وجود داشته باشد.
25-جابجایی کلیه داربست ها ممنوع و در صورت نیاز به جابجایی می بایست داربست ها به طور کامل توسط داربست بند صلاحیت دار دمونتاژ گردد.
26- در موقع پیاده کردن داربست باید به طریق معکوس بنای آن انجام گیرد و قطعات را نباید از بلندی به پایین انداخت.
27- در کلیه موارد نظارت کامل بر اجرای عملیات داربست بندی لازم و ضروری است.
28– فقط از آچار 22×21 دو سر رينگ (كروم واناديم) استاندارد استفاده كنيد.
29- هنگام پياده نمودن داربست قطعات باز شده را از ارتفاع پرتاب نكنيد.
30-كليه قطعات باز شده داربست توسط طناب و قرقره قلاب به پائين منتقل شوند.
31-باز كردن داربست از بالا ترين نقطه جائي كه كار پايان گرفته صورت مي گيرد. باز كردن از پائين خطر مرگ به همراه دارد.